Co dalej w 2025?

Obecny stan i najważniejsze zmiany w 2025 roku

W 2025 roku w Polsce wprowadzono istotne zmiany w funkcjonowaniu Bazy Danych o Odpadach (BDO), które mają na celu zwiększenie kontroli nad gospodarką odpadami, podniesienie efektywności recyklingu oraz ochronę środowiska. Najważniejsze zmiany to:

Znaczny wzrost opłat rejestracyjnych i rocznych za wpis do BDO – dla mikroprzedsiębiorców z 100 do 200 PLN, a dla pozostałych firm z 300 do 800 PLN. Opłaty te są obowiązkowe i ich nieuiszczenie może skutkować skreśleniem z rejestru i utratą możliwości legalnego prowadzenia działalności związanej z odpadami.

Obowiązek elektronicznej dokumentacji i raportowania przepływów odpadów, co ma zwiększyć transparentność i ułatwić kontrolę.

Rozszerzenie obowiązków dotyczących ewidencji odpadów niebezpiecznych – od 2025 roku wszystkie przedsiębiorstwa generujące odpady niebezpieczne muszą prowadzić ich rejestr, co dotyczy m.in. branży kosmetycznej i fryzjerskiej, które wcześniej miały pewne zwolnienia.

Obowiązek segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych na sześć frakcji (drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne) z możliwością przeniesienia obowiązku segregacji na podmiot posiadający odpowiednie pozwolenia i wpis do BDO, co jest nowością w stosunku do poprzednich regulacji.

Odroczenie do 2027 roku wprowadzenia modułu potwierdzeń elektronicznych (DPR i EDPR), co oznacza, że dokumenty te będą nadal wystawiane w formie papierowej do końca 2026 roku.

Przewidywane kierunki zmian i wyzwania w drugiej połowie 2025 roku i później

1. Wzrost roli cyfryzacji i automatyzacji

System BDO będzie dalej rozwijany, z naciskiem na pełną cyfryzację procesów, co pozwoli na szybszą i skuteczniejszą kontrolę przepływów odpadów oraz lepsze zarządzanie danymi. Możliwe jest wprowadzenie nowych modułów elektronicznych potwierdzeń i dokumentów, które usprawnią procesy administracyjne i ograniczą ryzyko błędów czy nadużyć.

2. Zaostrzenie kar i kontroli

Władze będą kontynuować zaostrzanie kar za nieprzestrzeganie przepisów BDO i gospodarki odpadami, co ma wymusić większą dyscyplinę i odpowiedzialność przedsiębiorców. Można spodziewać się wzrostu liczby kontroli i szybszego reagowania na wykroczenia, łącznie z wysokimi grzywnami sięgającymi nawet do miliona złotych.

3. Rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ)

Polska będzie intensyfikować działania na rzecz GOZ, co oznacza dalsze zwiększanie poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów, zwłaszcza odpadów komunalnych i opakowaniowych. W planach jest rozwój infrastruktury do segregacji i przetwarzania surowców wtórnych, w tym modernizacja instalacji sortowniczych i bioodpadów.

4. Rozszerzenie obowiązków i zakresu BDO

Zakres podmiotów objętych obowiązkami rejestracyjnymi i raportowymi w BDO będzie się rozszerzał, obejmując kolejne branże i rodzaje odpadów, np. coraz większą kontrolę nad odpadami niebezpiecznymi i produktami wprowadzanymi na rynek. Możliwe jest wprowadzenie nowych kategorii odpadów i produktów podlegających obowiązkowi raportowania.

5. Wsparcie finansowe i inwestycje

Zwiększone wpływy z opłat BDO będą przeznaczane na rozwój systemu oraz na działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, co pozwoli na utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa cybernetycznego systemu i jego rozbudowę.

6. Możliwość dalszych zmian legislacyjnych

W ciągu drugiej połowy 2025 roku można spodziewać się kolejnych nowelizacji prawa odpadowego, które będą odpowiadać na wyzwania praktyczne i cele środowiskowe UE, w tym dostosowanie do nowych dyrektyw unijnych dotyczących odpadów i opakowań. Może to oznaczać np. dalsze uszczelnianie systemu, wprowadzenie nowych obowiązków dla producentów i importerów oraz większe wsparcie dla recyklingu i ograniczania ilości odpadów.

Podsumowanie

W drugiej połowie 2025 roku system BDO i gospodarka odpadami w Polsce będą nadal ewoluować w kierunku większej cyfryzacji, kontroli i efektywności. Przedsiębiorcy muszą przygotować się na wyższe opłaty, bardziej szczegółowe obowiązki ewidencyjne i segregacyjne oraz zaostrzone kary za nieprzestrzeganie przepisów. Jednocześnie rozwój infrastruktury i wsparcie finansowe będą sprzyjać realizacji celów gospodarki o obiegu zamkniętym, co jest kluczowe dla ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju kraju.